uitvinding, prijs, electriciteit
SIERRA LEONE - Stel je leeft in een land in Afrika waar heel veel dingen kapot zijn door een oorlog. Een land waar de meeste mensen zo arm zijn dat ze maar net genoeg eten hebben. Een land waar de meeste mensen geen elektriciteit hebben.
In zo'n land leeft Jeremiah Thoronka. Hij groeit op in een sloppenwijk in Sierra Leone zonder geld en zonder electriciteit. Jeremiah kan wel naar school, maar het maken van huiswerk is erg moeilijk. Om een uur of zeven 's avonds gaat de zon namelijk onder en is het helemaal donker. Sommige mensen hebben nog wel wat geld voor een olielamp, maar dat is niet heel veilig. Als deze lampen omvallen, onstaat er brand.
Dat moet toch anders kunnen dacht Jeremiah en hij las en leerde alles wat hij kon over elektriciteit. Wat het is, hoe het ontstaat, hoe je het kan vervoeren en ook wat het kost.
Er was één soort energie dat hem heel erg interesseerde, dat was kinetische energie. Kinetische energie is de energie die nodig is om iets in beweging te krijgen. Wat Jeremiah zo handig vond, is dat je een beetje van die energie kunt 'lenen' om iets anders te laten bewegen.
Stel maar eens voor wat er gebeurt als je een tennisbal recht voor je tegen de muur gooit. De bal komt dan recht naar je terug. Als je nu de bal recht voor je tegen een voorbij rijdende vrachtauto gooit, dan zal de bal niet recht naar jou terugkomen, maar een stukje verder terecht komen. De vrachtauto heeft de bal wat kinetische energie naar opzij gegeven.
De vrachtauto zelf merkt er helemaal niets van. Hij heeft namelijk zoveel kinetische energie, dat een beetje kwijtraken niet opvalt.
Waar Jeremiah opgroeide had je altijd vrachtauto's en auto's in de buurt die voorbij reden. Als hij daar nu telkens een beetje energie van kon gebruiken, dan kon hij met een dynamo de beweging omzetten in electriciteit.
En dat is wat hij deed. Hij maakte met wat hulp van anderen een apparaat dat door de beweging van fietsers, motoren, auto's en vrachtauto's en zelfs voetgangers electriciteit maakte. En om te voorkomen dat op hele hete dagen waarop bijna iedereen binnen bleef er geen electriciteit gemaakt kon worden, zorgde hij er ook voor dat door de warmte electriciteit kon worden gemaakt.
Met de eerste twee apparaten kon hij in 150 huizen en 15 scholen licht laten branden en telefoons en laptops opladen. Hierdoor konden 1.500 mensen en 9.000 studenten ook nadat de zon onder ging veilig werken.
Zijn leraren waren zo trots op wat hij bereikt had, dat ze hem inschreven voor een wereldwijde studentenwedstrijd. Er deden 3.500 studenten uit heel de wereld mee met hun uitvinding, maar Jeremiahs apparaat won toch de eerste prijs.
Naast bekendheid en hulp van heel veel electriciteits-experts krijgt Jeremiah ook 100.000 dollar!
Hij wil met dat geld samen met anderen heel veel van zijn apparaten maken, zodat hij meer dan 100.000 mensen kan helpen.
Hieronder het filmpje dat is gemaakt voor de wedstrijd.